የbbc የአማርኛው ዘገባ። «ከ30 ዓመታት በላይ ሕይወቱን ለኪነጥበብ የሰጠው ኩራባቸው ደነቀ በወዳጆቹ እንዴት ይታወሳል?»

 

 

 

የbbc የአማርኛው ዘገባ።

«ከ30 ዓመታት በላይ ሕይወቱን ለኪነጥበብ የሰጠው ኩራባቸው ደነቀ በወዳጆቹ እንዴት ይታወሳል?»

https://www.bbc.com/amharic/articles/c62830d5kymo

«ከ1980ዎቹ መጀመርያ ጀምሮ በተለያዩ ቴአትር ቤቶች በትወና እና በአዘጋጅነት ሰርቷል።

በአዲስ አበባ በሚገኙት አራቱ ቴአትር ቤቶች በትወና፣ በዝግጅት፣ አንዲሁም በአመራርነት እውቀቱን አካፍሏል።

የሙያ ባልደረቦቹ ኩራባቸው ከማለት ይልቅ “ኩራ” እያሉ መጥራትን ይመርጣሉ።

ሁሉም በአንድ ቃል ለሙያው ካለው ፍቅር ባሻገር “ጨዋታ ወዳድ፣ ወግ አዋቂ” መሆኑንም ይመሰክራሉ።

“መካሪ፣ መንገድ መሪ” ሲሉ የሚገልጹትም አሉ።

ለሦስት አስርታት በላይ በኢትዮጵያ የኪነጥበብ አድማስ ደምቆ የኖረው ኩራባቸው ደነቀ የተወለደው በ1957 ዓ.ም. በሐረር ነበር።

ኩራባቸው የመጀመርያ ደረጃ እና የሁለተኛ ደረጃ ትምህርቱን በጭሮ ከተማ ነው የተከታተለው።

በ1979 ዓ.ም. ከአዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ በቴአትር ጥበባት የትምህርት ክፍል የተመረቀው ኩራባቸው፤ በ1980 ዓ.ም. ጋሞ ጎፋ ክፍለ ሀገር አርባ ምንጭ በጀማሪ የቴአትር ኤክስፐርትነት ተመድቦ ሥራ ጀመረ።

በአርባ ምንጭ ቆይታው ለኪነጥበብ ዝንባሌ ያላቸውን ወጣቶች በተለያየ መልኩ ይደግፍ እና ያበረታታ እንደነበር የሚነገርለት ኩራባቸውን በተመለከተ ደራሲ ፍቅረማርቆስ ደስታ የራሱን ገጠመኝ በማንሳት ". . . እንደ መኪና ሮዴታ ከነበርኩበት ግራ መጋባት መንጭቆ አወጣኝ. . . " ሲል መስክሮለታል።

ኩራባቸው ከ1982 ዓ.ም. ጀምሮ በሕጻናት እና ወጣቶች ቴአትር ቤት መስራት የጀመረ ሲሆን በዚያም ከተሳተፈባቸው ተውኔቶች መካከል 'የዝናቧ እመቤት ' እና 'የገንፎ ተራራ' ቴአትሮች ይጠቀሳሉ።

ኩራባቸው ከሙያ ባልደረቦቹ ጋር በጋራ በመሆን ባቋቋመው ንጋት የቴአትር ኢንተርፕራይዘም 'ቅርጫው' የተሰኘ ቴአትር ባህል ማዕከል ሰርቶ በራስ ቴአትር አቅርቧል።

ለሁለት ዓመታት ያህል በሕጻናት እና ወጣቶች ቴአትር የሰራው ኩራባቸው ቀጣይ መዳረሻው ሀገር ፍቅር ቴአትር ነበር።

ለሀገር ፍቅር ቴአትር ለየት ያለ ፍቅር አለው የሚባለው ኩራ 'የጨረቃ ቤት' ፣ 'ዓይነ ሞራ' ፣ 'ንጉሥ ሊር' ፣ 'ፍሬህይወት' ፣ 'ጥሎሽ' ፣ 'አሉ' ፣ 'ጣውንቶቹ' ፣ 'ከራስ በላይ ራስ' እና 'የሸክላ ጌጥ' ቴአትሮች በመድረኩ ላይ ተጫውቷል።

በሀገር ፍቅር ቴአትር በ1994 ዓ. ም. ፅፎ ያዘጋጀው 'መዳኛ' የተሰኘው የአዘቦት ቀን የቴአትር ድርሰቱ አዳዲስ ቴክኒኮችን የተጠቀመበት እና ከፍተኛ ተወዳጅነት ያተረፈለት መሆኑ በባለሙያዎች ይገለጻል።

በአዲስ አበባ ቴአትርና ባህል አዳራሽ ደግሞ 'የጫጉላ ሽርሽር' ቴአትርን በራስ ቴአትር እንዲሁ 'ቅርጫው' የተሰኘው ቴአትር ኩራባቸው ከተወናቸው መካከል የሚጠቀሱ ናቸው።

ለኩራባቸው በትወናው እና በዝግጅቱ ከፍተኛ አድናቆት እንዳላቸው የሚገልፁት አርቲስት ተስፋዬ አበበ (ፋዘር) “የማዘጋጃ ሥራ አስኪያጅ ሆኖ ነው የማውቀው” ይላሉ።

ተሰጥኦውን ጠቅሰው ካደነቁ በኋላ ስለ አመራር ብቃቱ “ጥሩ አመራር የሚሰጥ፣ ከዚያም ባሻገር በርካታ ቴአትሮችን ያዘጋጀም ነው። . . . አመራር በመስጠት ግሩም ነው። . . .በሥነ ምግባሩም ከማንኛውም በላይ የማከብረው እና የማደንቀው ነው። ትሁት ነው። . . . ለቴአትር ቤቱ ባለሙያዎች የተለየ አክብሮት አለው። ይህንን በርቀትም ቢሆን ማየት ችያለሁ” ብለዋል።

እረኛዬ ተከታታይ የቴሌቪዥን ድራማ ላይ በደራሲነት እና በትወና አብራው የተሳተፈችው ደራሲ፣ አዘጋጅ እና ተዋናይ አዜብ ወርቁ፣ ኩራባቸውን ከትወናው ባሻገር የምታውቀው የአዲስ አበባ ቴአተር እና ባህል አዳራሽ ሥራ አስኪያጅ እያለ ነው።

በወቅቱ አዜብ እና ጓደኞቿ ወደ ቴአትር ቤቱ በሚሄዱበት ወቅት “እኛ ቴአትር ይዘን በምንሄድበት ሰዓት ጥሩ አቀባበል ነበረው። ደጋፊያችንም ነበር” ትላለች።

የሙዚቃ ባለሙያው ሠርፀ ፍሬስብሀት በፌስቡክ ገፁ ላይ ስለ ኩራባቸው “ኩራባቸው ደነቀ፥ ከምርጦቹ የአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ የቴአትር ትምህርት ቤት ተማሪዎች እና ምሩቃን አንዱ ነበር። የቴአትር መድረክን ፈተና በብቃት የተወጣ ጥንቅቅ ያለ ባለሙያም ነበር። ከክዋኔ ባለሙያነቱ ትይዩ፥ የቴአትር ንድፈ ሐሳባዊ (Theoretical) ዕውቀቱም ከፍ ያለ ነበር” ብሏል።

ከአርቲስት ተስፋዬ አበበ እና አዜብ ጋርም የሚስማማ ሀሳቡን ሲያክል “ከትወና እና ከዝግጅት ችሎታው የማይተናነስ፥ የጽሑፍ ችሎታው፣ የንባብ ትጋቱ እና አስተዳደራዊ ብቃቱም ግሩም ነበር” በማለት ነው።

 አቶ ተስፋዬ አበበ እንዳሉት ኩራባቸው ከትወና ባሻገር በአዘጋጅነትም በርካታ ተውኔቶችን አዘጋጅቶ ለመድረክ አብቅቷል።

ከእነዚህም መካከል 'ስጦታ'፣ 'ጥሎሽ' እና 'መዳኛ' ቴአትሮች ፤ በቴአትርና ባህል አዳራሽ 'ሶስና'፣ 'አንድ ክረምት'፣ ጥቁሩ መናኝ' እና የጫጉላ ሽርሽር' (በአዘጋጅነት እና በተዋንያንነት ) ቴአትሮች ፤ በራስ ቴአትር 'ትንታግ' ይጠቀሱለታል።

ኩራባቸው ሙዚቃዊ ድራማዎች በማዘጋጀትም ስሙን በደማቁ ጽፏል። በአንጋፋዋ አርቲስት አስናቀች ወርቁ ህይወት ላይ ተመስርቶ የተፃፈውና ያዘጋጀው 'አስናቀች ኢትዮጵያ' እንዲሁም 'እስከመቼ' በሚል ርዕስ በቴአትርና ባህል አዳራሽ የቀረበው ከሸገር ሰርከስ ቡድን አባላት ከቴአትር ቤቱ ባለሙያዎች ጋር በጋራ የተሳተፉበት ተጠቃሽ ስራዎቹ ናቸው።

ደራሲ እና አዘጋጅ አዜብ፣ የእረኛዬ ድራማ ቀረጻ ላይ ኩራባቸውን ዳግም በቅርበት የማወቅ እድል ማግኘቷን ገልጻ፣ በቡድኑ ውስጥ በልምድ ከእርሱ የሚያንሱ ሰዎች ጋር እየሰራ እንኳ “ታዛዥ፣ ጨዋታ ወዳድ፣ ወግ አዋቂ፣ ተግባቢ፣ ባለሙያዎችን አክባሪ” ሆኖ ማየቷን ታስረዳለች።

ድራማው በቴሌቪዥን ተላልፎ ካበቃ በኋላም በነበራቸው የአሜሪካ ጉዞ ወቅት የበለጠ መቀራረባቸውን የምታስረዳው አዜብ፣ “ደስታን በጣም የሚወድ፣ ለራሱ በጣም ጥንቃቄ የሚያደርግ፣ የእግር ጉዞ ወዳድ ሆኖ ነው ያገኘሁት” ብላለች።

ኩራባቸው ከፃፋቸው የሬዲዮ ድራማዎች 'እናትና ልጆቹ' የተሰኘው ተከታታይ ድራማ በ1990 ዓ.ም. ለ47 ሳምንታት በኤፍ ኤም 96.3 ሬዲዮ ጣቢያ የተላለፈው እና 'የመጨረሻዋ ሌሊት' የተሰኘው ደግሞ በብሔራዊ ሬዲዮ ጣቢያ ለሁለት ሳምንታት የተላለፈ መሆኑን ይጠቅሳል።

ኩራባቸው ከተሳተፈባቸው ተከታታይ የቴሌቪዥን ድራማዎች 'ገመና 1' እና 'ገመና 2' እንዲሁም በአርትስ ቴሌቪዥን በ48 ክፍሎች የቀረበው 'እረኛዬ' ይጠቀሳሉ።

ኩራባቸው ደነቀ ባለትዳር እና የሦስት ልጆች አባት ነበር።»