"በኢትዮጵያ የጥቁር ልብስ (የሃዘን ልብስ) አመጣጥ ታሪክ
ታሪክ። የእኔ አይደለም ዘገባው።
➠ከሰሞኑ አጀንዳ ተነሰቼ ያዘጋጀዋት አጭር ጽሁፍ።ማወቅ አይከፉም➠➠
1. ከጣሊያን ወረራ በፊት የነበረው ነባራዊ ሁኔታ
በጥንታዊቷ ኢትዮጵያ "ጥቁር ልብስ" ለሃዘን መልበስ የተለመደ ባህል አልነበረም። የታሪክ ምሁሩ ሪቻርድ ፓንክረስት በስራዎቻቸው እንደገለጹት፣ ኢትዮጵያውያን ለዘመናት ለሃዘን የሚጠቀሙት ነጭ የጥጥ ልብስን (ጋቢ ወይም ነጠላ) ነበር። ሃዘኑን ለመግለጽ ደግሞ የሚከተሉትን መንገዶች ይጠቀሙ ነበር፦
ልብስን ማድለጥ፦ ነጩን ልብስ በጭቃ፣ በገብስ ዱቄት ወይም በአመድ በመቀባት "ቆሽሾ" እንዲታይ ማድረግ።
ልብስን መገልበጥ፦ ነጠላን ወይም ኩታን ዘቅዝቆ (ገልብጦ) መልበስ።
ጭቃ መቀባት፦ ራስንና ደረትን በጭቃ በመቀባት ጥልቅ ሃዘንን መግለጽ።
2. የጣሊያን ወረራ (1928-1933) እና የለውጥ ነጥብ
የጥቁር ልብስ በኢትዮጵያ የማህበራዊ ህይወት ውስጥ ስር የሰደደው በፋሽስት ጣሊያን ወረራ ወቅት እንደሆነ የታሪክ ድርሳናት ያመለክታሉ። ለዚህም ሁለት ዋና ዋና ምክንያቶች ይጠቀሳሉ፦
ሀ. የንጉሠ ነገሥቱ አርአያነት፦ ቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴ በስደት እንግሊዝ ሃገር (ባዝ) በነበሩበት ወቅት፣ ሃገራቸው በጠላት እጅ በመውደቋ የተሰማቸውን ጥልቅ ሃዘን ለመግለጽ በነበሩቀት አገር የሃዘን መግለጫ ባህል መሠረት ሀዘናቸውን ለመግለጽ ጥቁር ልብስ መልበስ ጀመሩ። ንጉሡ "ሃገሬ ነጻ እስክትወጣ ድረስ ጥቁር እለብሳለሁ" የሚል አቋም ነበራቸው። ይህም በወቅቱ በነበሩ ኢትዮጵያውያን ዘንድ እንደ ብሔራዊ የሃዘን መግለጫ ተወሰደ።
ለ. የከተሜነት እና የአውሮፓ ተጽዕኖ፦ በወቅቱ የነበሩ "ዘመናዊ" ተብለው የሚታሰቡ ኢትዮጵያውያን (Young Ethiopians) የአውሮፓውያንን የሃዘን ስርዓት በመከተል ጥቁር መልበስን ጀመሩ። ይህም በተለይ በአዲስ አበባ እና በትላልቅ ከተሞች በፍጥነት ተስፋፋ።
3. የትርጉም ለውጥ፡- ከብሔራዊ ሃዘን ወደ ግል ሃዘን
ጣሊያን ተሸንፎ ከወጣ በኋላ (በ1933 ዓ.ም)፣ ጥቁር ልብስ መልበስ ከብሔራዊ የነጻነት ጥማት ምልክትነት ወደ ግል ቤተሰባዊ የሃዘን መግለጫነት ተቀየረ። ቤተክርስቲያንም ይህንን ልምድ ቀስ በቀስ በመቀበሏ፣ ጥቁር ቀለም የቁዘማ፣ የጸሎት እና የሃዘን ምልክት ሆኖ ጸና።
ዋቢ ምንጮች (References)
Pankhurst, R. (1998). The Ethiopians: A History. Wiley-Blackwell. (ይህ መጽሐፍ በምዕራፍ 10 እና 11 ላይ ስለ ጣሊያን ወረራ ማህበራዊ ተጽዕኖ እና ስለ ልብስ ባህል ለውጥ ይተነትናል)።
Bahru Zewde (2002). A History of Modern Ethiopia, 1855-1991. Ohio University Press. (በተለይ "The Period of Occupation" በሚለው ክፍል ውስጥ ስለ ህዝቡ ስነ-ልቦናዊ ለውጦች ይገልጻል)።
Mockler, A. (2003). Haile Selassie's War. Signal Books. (ንጉሡ በስደት ወቅት የነበራቸውን አለባበስ እና የሃዘን መግለጫ መንገዶች በዝርዝር ያትታል)።
Cultural Atlas. Ethiopian Culture: Etiquette and Religion. ሊንክ (ስለ ሃዘን ስርዓት ዝግመተ ለውጥ አጭር ማብራሪያ ይዟል)።"
ከ Ayu Prince ገፅ የተወሰደ
አስተያየቶች
አስተያየት ይለጥፉ